Sosyal güvenlik sistemi bilhassa bayanlara değerli ayrıcalıklar tanıyor. Bunlardan biri de her çocuk için borçlanma hakkı. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazandırıyor. Böylelikle yaşı ve yılı dolmuş lakin primi eksik bir anne, 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor. Burada tek kural, çocukların sigortadan (stajyerlik sigortası dahil) sonra doğmuş olması. Bayan erken emeklilik için bu yıl borçlanma yapacak olursa; bir çocuk için 720 prim günü üzerinden en düşük 49 bin 697 lira, iki çocuk için 1440 gün üzerinden 99 bin 394 lira ve üç çocuk için 2160 gün üzerinden 149 bin 91 lira ödeyerek borçlanacak.
Başkasının bakımına muhtaç engelli çocuğuna bakan anneler için de erken emeklilik hakkı tanınıyor. Annenin 1 Ekim 2008 sonrası prim gününün dörtte biri (yüzde 25) kadar bir müddet, toplam primlerine ekleniyor. Bu ek edilen prim, yaş kuralından da düşülüyor.
Erkekler için sunulan en değerli avantaj askerlik müddetini borçlanmak. Şayet sigortalı bir işe girmeden evvel askerlik yapılmışsa, daha sonra askerlik borçlanmasıyla sigorta başlangıç tarihi askerlik müddeti kadar geri çekilebiliyor ve borçlanma yapılan mühletler emeklilik primine ekleniyor. SGK’da yıllara nazaran kademe olduğundan, borçlanma ile geri çekilen sigorta başlangıç tarihi sayesinde 1-2 yıl daha erken emekli olmak mümkün. Bunu SGK’ya sorup öğrenebilirsiniz. 1 yıllık askerlik borçlanması bugün 24 bin 848 lira.
Yasal düzenlemeler, çalışma gücünü kaybeden ve daima rahatsızlığı yahut mahzuru olanlara erken emeklilik imkanı tanıyor. Bunlardan biri olan engelli emekliliği; doğuştan meydana gelen engellilik yahut rahatsızlık sonucu alınan vergi indirimi sonrasında hak ediliyor. Burada da en az yüzde 40 iş görme kaybı aranıyor. 15 yıl 3600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine nazaran 18 yıl 4680 güne kadar müddetle emekli olunabiliyor.
Çalışırken ortaya çıkan sıhhat rahatsızlığı ya da iş kazası sonucu çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenler, SGK’dan sıhhat raporu alarak ‘malulen emekli’ olabiliyor. Bunun için de en az 1800 gün prim kâfi oluyor. Kanser, Epilepsi ve Demans üzere hastalıklar bu kapsamda bedellendiriliyor.
Erken emekliliği mümkün kılan yollardan biri de ‘yıpranma payı’. Buna ‘fiili hizmet mühleti zammı’ da deniyor. Yıpranma hakkından hem SGK’lı personeller hem de memurlar faydalanabiliyor. Bu yolla, ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlar ek prim elde ediyor. Ek primler, emeklilik primine ekleniyor ve muhtaçlık duyulan primin daha erken tamamlanmasını sağlıyor. Bu yolla yılda sağlanan prim 180 güne kadar çıkabiliyor. Yıpranma hakkından madenci, gazeteci, sağlıkçı, ceza infaz memuru üzere 45 işkolu yararlanıyor.
Kısmi emeklilik de denilen bu yolda; 8 Eylül 1999’dan evvel sigorta girişi olanlar 3600 günle 15 yıllık sigortalılık müddetini tamamlayınca yaş kaidesinden emekli olabiliyor. Lakin günümüzde daha çok 8 Eylül 1999 yılı ile 30 Nisan 2008 ortasında birinci sefer işe girenler daha fazla. Bu tarihler ortasında sigortalı işe başlayanlar 4500 gün prim ve 25 yıllık sigortalılık müddetiyle kısmi emekli olabiliyor. Yaş kaidesi ise her iki durumda da bayanlarda 58, erkeklerde de 60’tan başlıyor.