Pandemi periyodunda teknoloji bağımlılığı artmaya başladı. Bu süreçten en çok ergenlik yaş kümesinde olan gençler etkilendi. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Burak Doğangün, bu süreçte ergen yaş kümesinde görülen durumları anlattı.
Pandemi devrinde konutta dışarıdan daha fazla vakit geçiren ergen yaş kümesindeki bireyler, telefon ve tablet üzere uygulamalara bağlılık göstermeye başladılar. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Burak Doğangün, şahit olduğu çarpıcı durumları Hürriyet’e anlattı. Doğangün, ‘Günlerce uyku uyumayan, yemek yemeyi, su içmeyi unutan hatta bilgisayarın başından kalkmamak için altına bez isteyen ergenler var… Yeni gelişmeler ve teknolojinin insanoğluna çok büyük katkısı var. Lakin her şeyin dozu değerli. Burada biraz doz kaçtı üzere görünüyor. Z jenerasyonu dediğimiz çocuklar teknolojiye doğdular.
Yani adeta ekrana doğdular. Onların o gereksinimlerini biz yetişkinlerin anlayabilmesi ve ortak lisan oluşturabilmemiz değerli. Ancak çocukların ben bundan keyif alıyorum dedikleri her şey onların yararlarına olmuyor. Çocuklarımızı ekranın karşısında denetimsiz formda bırakırsak ilerisi için ziyanlı durumlar doğacaktır. Çok fazla ekran karşısında kalan çocukların bir periyot sonra husus bağımlılığı üzere bir bağımlılık geliştirdiğini ve o ekran, oyun olmadan olağan hayata, toplumsal bağlantıya dönemediğini görüyoruz.
Ekranla ve oyunlarla olan bu ikili alaka ya da sanal dünyadaki etkileşim, bir periyot sonra günlük ömürde hem bağları hem sorumlulukları önemli aksatıyor. Bu açıdan bakacak olursak o ekranın getirdiği yükün hem fizikî manada yani radyoaktiviteye maruz kalma hem de ruhsal ve toplumsal etkileşim açısından olumsuz tesirleri olabileceğini düşünüyorum.’ dedi.
Bağımlık kriterlerinin değişimine dikkat çeken Doğangün, ‘Bağımlılık kriterleri değişti. Daha evvel günde 4-8 saat ekran karşısında kalmayı kriter olarak koyuyorduk bugün ise durum çok farklı. Artık eğitim, ikili görüşmeler hatta bizim psikiyatrik terapilerimiz bile ekran karşısından sağlanıyor. Günde zati neredeyse 6 saat okul sebebiyle ekran karşısında kalıyor çocuklar. Bu manada sayılar aldatıcı olur. O ekran müddeti artık çok daha arttı.
Bağımlılığın tek kriteri mühlet değil. Birden fazla vakit anne baba çağırıyor lakin çocuklar duymuyor. Biraz, birazdan diyerek 3-5 dakika saatleri bulabiliyor. O an vakit algısıyla ilgili bir bozulma oluyor çocukta. Öfkeleniyor ve ‘Daha az önce tamam dedim ya’ diyor. Lakin ortadan 3 saat geçmiş farkında değil. Tuvalete gitmeyen çocuk var. Odasında adeta bir bebek üzere tuvaletini beze yapmak isteyen ergen var. 5 dakika bile ekrandan kopmamak için bu türlü isteklerle gelen çocuklar var.’ sözlerini kullandı.
KORKU BOZUKLUĞU ARTTI
Bu süreçte telaş bozukluğunun arttığına dikkati çeken ve asosyalleşmeye vurgu yapan Doğangün, ‘Zaten yemeklerini odalarına istiyorlar artık. Mümkünse aperatif besinler yiyorlar. Acıktığını, susadığını fark etmiyor. Uyku uyumayan çocuklar var. Tatil devrinde 5 gün hiç uyumayan 9’uncu sınıf ergen var. Olağan herkes bu türlü olacak diye bir şey yok lakin ben o patolojiyi gördüğüm için söylüyorum. Sonuçta iş bu düzeye kadar gelebiliyor.
Gençlerde, ergenlerde kendine ziyan verme davranışlarını çok fazla görüyorum. Tasa bozuklukları ve depresif belirtiler arttı. Kimisinin paklık takıntıları arttı ancak kiminin çok daha farklı alanlarda yansıyan telaşları oluşmaya başladı. Gelecek dertleri, hayatı anlamsız bulma üzere depresif özellikler. Bilhassa uyku bozuklukları. Bunlar da birbirini tetikleyen faktörler. Daha az uyku geliyor bu da sizi sonraki gün daha mutsuz ediyor. Esasen meskende kapalı kaldım diye düşünen kişi derse girmiyor, toplumsal kontak kurmuyor. Telefona yahut oyuna gömülüyor. Ruhsal işlevleri etkilendi.’ dedi.